Nhiều phụ huynh đã trải qua những đêm không ngủ vì con cái họ bị tay chân miệng. Đây là một căn bệnh rất phổ biến ở trẻ em và có thể gây ra nhiều phiền toái cho cả con và cha mẹ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào tay chân miệng, xem nó là gì, tại sao nó lại xuất hiện và cách giúp trẻ vượt qua căn bệnh này.
Giới thiệu về Tay Chân Miệng
Tay chân miệng là một loại bệnh lây nhiễm do virus. Nó thường do các loại virut như Coxsackie hoặc Enterovirus gây ra. Tay chân miệng thường ảnh hưởng đến trẻ em dưới 5 tuổi và có thể lan rộng trong trường hợp tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm bệnh.
Các triệu chứng của tay chân miệng bao gồm nốt ban đỏ trên tay, chân và miệng, đau họng, sốt và mệt mỏi.
Nguyên nhân Tay Chân Miệng
Tay chân miệng là một bệnh lây nhiễm do virus. Người bị nhiễm bệnh sẽ thường tiết ra chất lỏng từ mũi hoặc miệng khi ho, hắt hơi, nói hoặc cười. Virus này có thể lây lan thông qua việc tiếp xúc với chất lỏng này hoặc đồ dùng cá nhân của người bị nhiễm bệnh.
Chủ yếu, tay chân miệng xuất hiện vào mùa hè và thu, và đỉnh điểm của bệnh thường là vào khoảng giữa tháng 7 đến tháng 10.
Dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng
Tay chân miệng là một bệnh lý lành tính nhưng nếu bệnh không được chăm sóc và điều trị đúng cách, kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, viêm não, phù phổi,… thậm chí gây tử vong ở trẻ. Do đó, bố mẹ nên chủ động trang bị cho mình các kiến thức cần thiết về bệnh này, từ đó phát hiện bệnh sớm ở trẻ và có các xử lý an toàn, phù hợp nhất.
Các triệu chứng phổ biến của bệnh tay chân miệng ở trẻ mà bố mẹ cần nắm rõ gồm:
-
- Ở giai đoạn ủ bệnh: kéo dài 3-7 ngày sau khi trẻ tiếp xúc với nguồn bệnh, các triệu chứng chưa xuất hiện rõ. Trẻ gần như không có dấu hiệu bất thường.
- Ở giai đoạn khởi bệnh: kéo dài 1-2 ngày. Trẻ bắt đầu sốt (có thể sốt ở mức độ hoặc nhẹ tùy vào cơ địa của từng trẻ), mệt mỏi, đau nhức cơ, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy.
- Ở giai đoạn toàn phát: kéo dài 3-10 ngày. Trẻ xuất hiện các triệu chứng đặc trưng của bệnh tay chân miệng gồm:
- Loét miệng: Vết loét có màu đỏ, dạng như phỏng nước, đường kính từ 2-3mm. Các vết loét này xuất hiện nhiều ở niêm mạc miệng, lưỡi, lợi khiến trẻ tăng tiết nước bọt, đau miệng, nhất là khi nuốt thức ăn. Điều này khiến trẻ cảm thấy ăn không ngon miệng, biếng ăn.
- Xuất hiện nhiều nốt ban có dạng phỏng nước trên cơ thể: Các nốt mụn nước này có kích thước từ 2-10mm, màu xám, hình bầu dục, mọc thành từng vùng, chủ yếu ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Chúng có thể lồi trên da hoặc ẩn dưới da, không gây đau. Ngoài ra, các nốt mụn nước này có thể xuất hiện ở vùng mông, gối, trên nền ban hồng. Thông thường, nốt ban sẽ tồn tại trong khoảng 7 ngày, không vỡ loét hay gây bội nhiễm, sau khi biến mất sẽ để lại vết thâm.
Những thay đổi cần thiết trong chế độ ăn uống của trẻ em khi mắc Tay Chân Miệng
Thường thì, việc ăn uống không có quá nhiều ảnh hưởng đến việc mắc tay chân miệng. Tuy nhiên, trẻ em nên tránh ăn những thực phẩm có vị cay hoặc chua, vì chúng có thể làm tổn thương nốt ban trên miệng của trẻ.
Thay vào đó, hãy cung cấp cho trẻ nhiều nước để giúp duy trì sự ẩm ướt trong miệng và tránh việc trẻ bị khô miệng. Ngoài ra, cũng nên cung cấp cho trẻ những loại thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng cần thiết khác để tăng cường sức đề kháng.
Xem thêm: Top 6 Sữa tăng chiều cao cho bé 3 tuổi được yêu thích nhất hiện nay
Cách chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà đúng cách
Phần lớn trẻ mắc bệnh tay chân miệng sẽ hồi phục hoàn toàn sau khoảng 8-10 ngày khi được chăm sóc và điều trị đúng cách. Dưới đây là một số lưu ý về cách chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà đúng cách bố mẹ nên biết:
- Đảm bảo trẻ được cung cấp đủ nước cho cơ thể mỗi ngày: Sốt do tay chân miệng kèm theo các triệu chứng như tiêu chảy, nôn ói hay tình trạng đau khi nuốt do các vết loét trong miệng khiến trẻ lười uống nước, cơ thể mất nước nghiêm trọng. Tình trạng này kéo dài có thể khiến trẻ đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm do mất nước gây ra. Vì vậy, bố mẹ nên cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng và các loại thuốc hạ sốt, giảm đau phù hợp với thể trạng sức khỏe của trẻ. Paracetamol 10-15mg/kg/lần là loại thuốc thường được sử dụng cho trẻ bị tay chân miệng. Lưu ý, thuốc không được dùng cho trẻ dưới 2 tháng tuổi và không dùng quá 5 lần/ngày. Mỗi liều dùng cách nhau khoảng 4-6 giờ.
- Cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý, tắm rửa, đảm bảo vệ sinh cá nhân sạch sẽ mỗi ngày và chăm sóc các tổn thương ngoài da bằng các dung dịch sát khuẩn nhằm tránh bội nhiễm khi các nốt mụn nước bị vỡ.
- Cách ly trẻ mắc bệnh với bạn bè và những người thân khác trong gia đình nhằm hạn chế sự lây lan của bệnh. Khi vào thăm, chăm sóc cho trẻ, bố mẹ cần đeo khẩu trang và rửa tay bằng xà phòng khử khuẩn cẩn thận sau đó.
- Các vật dụng cá nhân: quần áo, tã lót, bình sữa, ly uống nước, chén ăn,… nên được vệ sinh riêng và sát khuẩn bằng nước sôi hoặc dung dịch chuyên dụng.
- Thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học, đủ chất, đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất và năng lượng cần thiết cho trẻ mỗi ngày. Mẹ nên cho trẻ ăn những món ăn mềm, dạng lỏng, dễ tiêu hóa, dễ nuốt. Bên cạnh đó, mẹ chú ý không nên cho trẻ ăn các loại trái cây gây ảnh hưởng đến nốt mụn nước, thực phẩm không lành mạnh, thức ăn nhanh, đồ cay nóng, đồ chế biến sẵn,….
Lưu ý, trong quá trình chăm sóc và điều trị tại nhà, bố mẹ nên chú ý theo dõi chặt chẽ các triệu chứng và đưa trẻ đến bệnh viện để được kiểm tra ngay khi trẻ có các biểu hiện bất thường sau:
- Các triệu chứng kéo dài hơn 7 ngày và không có dấu hiệu cải thiện.
- Trẻ sốt cao, sốt cao kéo dài, sốt cao co giật.
- Quấy khóc bất thường, khóc không ra nước mắt, môi tím tái, có dấu hiệu của mất nước.
- Có xu hướng ngủ nhiều hơn, mất nhận thức.
- Dễ giật mình, hoảng hốt.
- Tay chân run, đi loạng choạng.
- Khó thở, thở nhanh, thở nông.
- Da nổi vằn.
- Nhịp tim, huyết áp tăng nhanh.
- Nôn mửa nhiều.
Một số sai lầm cần tránh trong cách điều trị cho bé
Bố mẹ thường lo lắng khi trẻ nổi nhiều mụn nước nhưng điều này cho thấy tình trạng bệnh nhẹ hơn so với nổi các mụn nước ẩn dưới da. Một cách điều trị sai lầm mà hầu hết các bậc phụ huynh thường hay mắc phải chính là bôi thuốc xanh lên các mụn bỏng nước, làm che khuất hình dạng, gây ra nhiều khó khăn khi Bác sĩ thăm khám và xác định nguyên nhân gây bệnh.
Với trẻ không bị loét miệng, bội nhiễm thì không nên sử dụng thuốc kháng sinh, vì lúc này cơ thể của trẻ rất yếu. Sử dụng thuốc kháng sinh quá nhiều có thể gây ra một số tác dụng phụ ảnh hưởng tới các cơ quan trong cơ thể và khiến tình trạng bệnh nặng hơn.
Ngoài ra, uống các loại vitamin trong thời gian bị bệnh cũng là điều không cần thiết. Việc kiêng tắm có thể khiến trẻ bị ngứa ngáy, nhiễm trùng. Do đó, bố mẹ nên tắm cho bé như bình thường, tắm nước ấm và chỗ kín gió.
Cách phòng ngừa bệnh tay chân miệng
Bệnh tay chân miệng bùng phát mạnh nhất vào giai đoạn chuyển mùa, nhất là vào mùa hè khi thời tiết nóng ẩm, thuận lợi cho virus phát triển và gây bệnh. Bệnh chủ yếu xuất hiện ở những khu vực đông người như trường học, nhà trẻ…Vì vậy, bố mẹ cần nắm được những cách phòng ngừa bệnh kịp thời để ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh, gây tổn thương cho bé.
Hiện nay, không có vaccine phòng bệnh tuy nhiên bố mẹ có thể làm giảm nguy cơ bị nhiễm các loại virus gây bệnh tay chân miệng bằng những cách đơn giản sau đây:
- Rửa tay thường xuyên với xà phòng trước khi chuẩn bị thức ăn, ăn uống, cho trẻ nhỏ ăn, sử dụng nhà vệ sinh, sau khi thay tã cho trẻ và sau khi tiếp xúc với các bọng nước.
- Sử dụng xà phòng để làm sạch các vật dụng, khử trùng bằng các chất tẩy rửa thông thường.
- Tránh ôm, hôn, dùng chung quần áo, đồ dùng cá nhân với trẻ nhiễm bệnh.
- Khi trẻ bệnh, tránh cho trẻ tiếp xúc nơi đông người như đi nhà trẻ, trường học.
- Hướng dẫn trẻ che miệng và mũi khi hắt hơi, ho.
- Theo dõi tình trạng bệnh và chăm sóc y tế kịp thời. Nếu trẻ có các biểu hiện bất thường như sốt cao, li bì, mất tỉnh táo cần nhập viện ngay lập tức.
Câu hỏi thường gặp về Tay Chân Miệng ở trẻ em
1. Tay chân miệng có thể làm cho con tê liệt không?
Không, tay chân miệng không gây ra tê liệt.
2. Có thuốc điều trị tay chân miệng không?
Hiện tại chưa có thuốc điềutrị tay chân miệng, nhưng các biện pháp như uống nhiều nước và cung cấp dinh dưỡng cần thiết có thể giúp hỗ trợ cho quá trình điều trị.
3. Tay chân miệng có thể lây lan qua đường không khí không?
Không, tay chân miệng chỉ lây lan qua tiếp xúc với người bệnh hoặc các vật dụng mà người bệnh đã tiếp xúc.
4. Trẻ em có thể đi học khi bị tay chân miệng không?
Tùy thuộc vào tình trạng của bé và quy định của trường học. Nếu các triệu chứng của tay chân miệng không quá nghiêm trọng, trẻ vẫn có thể đi học.
5. Có thể phòng ngừa được tay chân miệng không?
Có, phòng ngừa tay chân miệng bao gồm việc giữ vệ sinh tốt, tránh tiếp xúc với những người bị bệnh và cung cấp dinh dưỡng cần thiết để tăng cường sức đề kháng.
6. Tại sao tay chân miệng thường xuất hiện vào mùa Hè và Thu?
Tay chân miệng thường xuất hiện vào mùa Hè và Thu bởi vì đó là thời điểm virus gây ra bệnh phát triển nhanh nhất.
7. Tay chân miệng có thể lây lan từ người lớn sang trẻ em không?
Tay chân miệng là một căn bệnh rất phổ biến ở trẻ em, nhưng nó cũng có thể lây lan từ người lớn sang trẻ em.
8. Trẻ em có thể tái nhiễm tay chân miệng không?
Có thể. Một số trẻ em đã từng mắc bệnh tay chân miệng có thể tái nhiễm lại bệnh này.
9. Tay chân miệng có liên quan đến bệnh viêm não không?
Tay chân miệng có thể dẫn đến biến chứng viêm não nếu không được điều trị kịp thời.
10. Tay chân miệng có thể làm cho trẻ bị teo cơ tim không?
Tay chân miệng có thể dẫn đến viêm cơ tim, nhưng trường hợp này rất hiếm.
Kết Luận
Tay chân miệng là một căn bệnh lây nhiễm rất phổ biến ở trẻ em, nhưng có thể được phòng ngừa và điều trị. Nếu bạn nhận ra các triệu chứng của bệnh tại gia đình, hãy đưa con em bạn đến bệnh viện để được khám và điều trị kịp thời.
